นิทานพื้นบ้านภาคอีสาน เรื่อง ท้าวหมาหยุย อักษรธรรม ๕ ผูก วัดหนองเป็ด ต.นาคาย อ.ตาลสุม จ. อุบลราชธานี มีเมืองๆ หนึ่งชื่อ เมืองกุศาวดี พระราชามีลูกชายสองคน ลูกสาวหนึ่งคน ลูกคนโตเป็นสุนัข ชื่อท้าวหมาหยุย ต่อมาพระราชามีมเหสีใหม่ คิดหาวิธีที่จะฆ่าลูกชายคนรองของพระราชา ซึ่งเป็นน้องชายของท้าวหมาหยุย เพื่อที่จะให้ลูกของตนเป็นพระราชาแทน ส่วนท้าวหมาหยุยนั้น มเหสีใหม่เห็นว่าเป็นสุนัขไม่มีทางได้เป็นพระราชาได้เลยไม่สนใจ วันหนึ่งมเหสีใหม่ชวนน้องชายของท้าวหมาหยุยไปเที่ยวอุทยาน แล้วก็ผลักตกจากเขา แต่น้องชายของท้าวหมาหยุยติดค้างอยู่ที่เครือต้นไม้ ฝ่ายท้าวหมาหยุยมองไม่เห็นน้องชายก็ออกตามหา จนพบก็ช่วยน้องชายออกมาจากเครือต้นไม้สองคนพี่น้องก็พากันหนีออกจากเมือง จนไปพบพระฤาษีในป่าหิมพานต์ก็ขอร่ำเรียนวิชากับพระฤาษีองค์นั้น ต่อมาในเมืองกุศาวดี มียักษ์มากินคน โดยกำหนดให้พระราชาหาคนให้วันละ ๑๐๐ คน จนมาถึงกำหนดที่จะกินลูกสาวคนเล็กของพระราชาซึ่งเป็นน้องสาวของท้าวหมาหยุย พระฤาษีทราบเรื่องได้ด้วยญาณก็บอกท้าวหมาหยุยและน้องชาย ท้าวหมาหยุยจึงเหาะมารบกับยักษ์ สามารถปราบยักษ์ได้ แล้วก็เอาน้ำเต้ามาชุบคนทั้งหลายที่ถูกยักษ์กินจนฟื้นคืนมา คนทั้งหลายก็พร้อมใจกันบังคับให้พระราชาเชิญท้าวหมาหยุยครองเมืองแทน